تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری در چیست؟
تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری در چیست؟
تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری عمدتا در میزان ریسک‌پذیری افراد سرمایه‌گذار است. در مقالات مختلف بارها به لزوم سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس اشاره و تاکید کردیم که برای افراد تازه‌وارد و کم‌تجربه بهتر است به جای تحمل ریسک زیاد و سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس و بازار سرمایه از تجربیات و دانش افراد حرفه‌ای و متخصص بازار استفاده کنند تا ریسک پرتفوی خود را به حد مطلوب کاهش دهند و بتوانند بازدهی مناسبی کسب کنند.
در این مقاله از کاریزما به مقایسه صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی می‌پردازیم. به این سوالات پاسخ خواهیم داد که تفاوت صندوق سرمایه گذاری با سبدگردانی درچیست؟ سرمایه گذاری در صندوق‌ها بهتر است یا سبدگردانی اختصاصی؟ و با اشاره به مزایا و معایب در انتها، می‌توانیم میان این دو روش دست به انتخاب بزنیم.
سبدگردانی بهتر است یا صندوق سرمایه گذاری؟!
همانطور که می‌دانید و در مقاله «سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم چیست؟» اشاره کردیم، سبدگردانی و صندوقهای سرمایه‌گذاری دو روش مرسوم سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس هستند.
با صندوقهای سرمایه‌گذاری در مقاله «صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟» آشنا شدیم و دانستیم چه نوع صندوقهای سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارد و به طور مفصل مزایا و معایب آنرا برشمردیم. همچنین در مقاله «سبدگردانی چیست و مناسب چه افرادی است؟» نیز به مدیریت دارایی توسط سبدگردان پرداختیم.
در ادامه این مطلب، فرق سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری را به شما خواهیم گفت تا تصمیم درست‌تری برای نحوه سرمایه‌گذاری خود بگیرید.
شاید به عنوان یک سرمایه‌گذار به دنبال بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری باشید. اما خوب است بدانید بهترین گزینه‌ای وجود ندارد. هر کدام از ابزارها و گزینه‌های سرمایه‌گذاری موجود در بازار سرمایه دارای مزایا و معایبی هستند که مناسب یک شخص است.
میزان ریسک‌پذیری افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. همچنین مقدار سرمایه، افق سرمایه‌گذاری شخص مورد نظر و میزان بازدهی مورد انتظار وی نیز با شخص دیگر تفاوت دارد. بنابراین هر سرمایه‌گذار می‌بایست متناسب با ویژگی‌های مربوط به خود دست به انتخاب بزند. از همین سبب، لازم است تا پیش از انتخاب بداند سبدگردانی چیست؟ صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟ تفاوت‌ها و مزایا و معایب هر کدام چگونه است تا بهترین گزینه را براساس ویژگی‌های خود انتخاب کند.
تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری
به دلیل اینکه در مقالات لینک خورد‌ه به‌طور مفصل به این دو روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم پرداخته‌ایم، از تکرار مجدد آنها خودداری می‌کنیم و تنها تفاوت‌های آنها را ذکر می‌کنیم.
به طور کلی، تفاوت سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان ها از منظر سرمایه‌گذاران در عناوین زیر نهفتـه است:
- حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری
- مدت زمان سرمایه‌گذاری
- اختصاصی بود‌ن سرمایه‌گذاری
- دریافت مشاوره و اطلاع از وضعیت سبد
- تنوع دارایی‌ها
- هزینه‌های قابل پرداخت
در ادامه به طور مفصل به توضیح هر کدام می‌پردازیم.
1- حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری؛ اصلی‌ترین تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری
احتمالا می‌دانید حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در صندوقهای سرمایه‌گذاری به اندازه یک واحد یا یونیت (Unit) از آن صندوق است. قیمت هر کدام از این واحدهای صندوق از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان بود‌ه که در اساسنامه و امیدنامه صندوق سرمایه‌گذاری مورد نظر قید شد‌ه است. البته این قاعده در مورد صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله یا ETF متفاوت است و به اندازه حداقل مقدار مجاز قابل سرمایه‌گذاری در بورس (در حال حاضر به مقدار پانصد هزار تومان) است.
این مقدار در مورد سبدگردانی متفاوت است و حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در قرارداد سبدگردانی را خود شرکت سبدگردانی تعیین می‌کند. به عنوان مثال، حداقل مقدار سبدگردانی در یک شرکت به اندازه 1 میلیارد تومان است و شرکتی دیگر این مقدار را 2 یا 5 میلیارد تومان تعیین می‌کند. همانطور که متوجه شده‌اید، از لحاظه حداقل میزان سرمایه‌گذاری تفاوت بسیاری در این دو روش وجود دارد و یکی از موارد مهمی است که بر تصمیم سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد.
به عنوان مثال، سبدگردان کاریزما (به‌عنوان اولین سبدگردان بازار مالی ایران) تجربه بسیاری در زمینه سبدگردانی دارد. همچنین تنوع خدمات آن همچون صندوقهای سرمایه‌گذاری بسیار گسترد‌ه است. در حال حاضر، این سبدگردان با حداقل مبلغ یک میلیارد تومان خدمات سبدگردانی به مشتریان ارائه می‌کند.
مقاله پیشنهادی: بازار مالی چیست و انواع آن کدام است؟
2- مدت زمان سرمایه‌گذاری؛ فرق مهم سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری
احتمالا در قراردادهای سبدگردانی مشاهده کرد‌ه باشید که مدت‌زمان سرمایه‌گذاری در سبدگردان یک الی دو سال است. هرچند در قرارداد سبدگردانی نیز تمهیداتی جهت فسخ زودتر از موعد قرارداد اندیشید‌ه شد‌ه است. مدت زمان سرمایه‌گذاری در صندوقهای سرمایه‌گذاری اما عموما بسیار کوتاه‌مدت و حتی چند روزه است. تعداد بسیار کمی از صندوقهای سرمایه‌گذاری حداقل مدت زمان سرمایه‌گذاری را سه ماه در نظر می‌گیرند و عمدتا واحدهای آن حتی پس از چند روز نیز قابل ابطال و فروش هستند. بنابراین، از این منظر شاید بتوان گفت که صندوقهای سرمایه‌گذاری از نقدشوندگی به نسبت بالاتری برخوردار هستند.
3- اختصاصی بود‌ن سرمایه‌گذاری؛ از دیگر تفاوت های سبد گردانی با صندوق
در سبدگردانی اختصاصی، مدیران سبد سرمایه‌گذاری براساس میزان ریسک‌پذیری، افق زمانی سرمایه‌گذاری شخص سرمایه‌گذار و دیگر ویژگی‌های تاثیرگذار بر انتخاب سبد سرمایه‌گذاری، برای او دست به انتخاب میزنند. با این حال سرمایه گذار می‌تواند همچنان در سبد خود اعمال نظر کند.
در خصوص صندوقهای سرمایه‌گذاری اما اینچنین نیست و مبالغ خرد سرمایه‌گذاران مختلف در یک صندوق جمع آوری می‌شود و با آن دارایی‌هایی براساس نوع صندوق مورد نظر خریداری می‌گردد. در مقاله صندوقهای سرمایه‌گذاری انواع آن را نام بردیم. با توجه به شرایط بازار و میزان ریسک‌های موجود نیز مدیر صندوق در دارایی‌های صندوق اعمال نظر می‌کند و از این طریق ریسک پرتفوی را کاهش می‌دهد و در جهت حفظ بازدهی مطلوب تلاش می‌نماید.
4- دریافت مشاوره و اطلاع از وضعیت سبد؛ تفاوت پراهمیت صندوق سرمایه گذاری با سبدگردانی
در سبدگردانی اختصاصی، سرمایه‌گذار به طور مستمر گزارشاتی در خصوص وضعیت پرتفوی و جزئیات سرمایه‌گذاری خود دریافت می‌کند. این مورد در خصوص صندوقهای سرمایه‌گذاری هم وجود دارد. دارنده واحدهای صندوقهای سرمایه‌گذاری با مطالعه گزارشاتی که مدیران صندوق بر روی سایت کدال یا در سایت صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌دهند از نوع و میزان دارایی صندوق خود آگاهی می‌یابند. در هر دو روش سبدگردانی و صندوقهای سرمایه‌گذاری، نظارت سازمان بورس و حسابرس وجود دارد.
در صورتیکه در خصوص مشاهده پرتفوی صندوقهای سرمایه‌گذاری اطلاعی ندارید و علاقه‌مند به دانستـن نکات مربوط به آن هستید پیشنهادی می‌کنیم مقاله «اسرار مشاهده پرتفوی صندوقهای سرمایه‌گذاری» را مطالعه کنید.
دریافت مشاوره در خصوص سبدگردانی اختصاصی یا سرمایه‌گذاری در صندوقهای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردان مختلف متفاوت است. خوشبختانه سبدگردان کاریزما در موارد مختلف مشاوره رایگان دارد.
به مشاوره نیاز دارید؟
5- تنوع دارایی‌ها؛ از دیگر فرق های اساسی بین سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری
در حال حاضر و در تاریخ نگارش این مقاله، 67 سبدگردان دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار وجود دارند که خدمات سبدگردانی اختصاصی را به مشتریان عرضه می‌کنند. در سایت سازمان بورس و در این لینک می‌توانید نام نهادهای فعال در این حوزه که دارای مجوز هستند را مشاهده کنید.
صندوقهای سرمایه‌گذاری موجود در بازار سرمایه به لطف نوآوری‌هایی که در سالهای اخیر صورت گرفتـه از تنوع بسیار بالایی برخوردار هستند. به طوریکه، هر سرمایه‌گذار می‌تواند باتوجه به میزان ریسک‌پذیری خود و دیگر موارد مهم، صـندوق سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را انتخاب کند. این صندوق‌ها شامل موارد زیر هستند:
- صندوقهای سرمايه‌گذاری با درآمد ثابت
- صندوق سرمایه‌گذاری در سهام
- صندوق سرمایه‌گذاری مختلط
- صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی
- صندوق سرمایه گذاری کالایی
- صندوقهای خصوصی
- صندوق در صندوق
از دیگر صندوقهای سرمایه‌گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صندوق سرمایه‌گذاری پروژه‌ای
- صندوقهای نیکوکاری
- صندوقهای جسورانه
- صندوقهای اختصاصی بازارگردان
- صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان
- صندوق های املاک و مستغلات
همچنین صندوقهای سرمایه‌گذاری را می‌توان در دو دستـه صندوقهای غیرقابل معامله (صدور و ابطالی) و صندوقهای قابل معامله یا ETF تقسیم کرد. صدور و ابطال واحدهای صندوقهای سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله را تنها از طریق پنل صندوق می‌تواند خریداری کرد.
قصد خرید صندوقهای سرمایه‌گذاری دارید؟
صندوقهای قابل معامله را اما از طریق پنل معاملاتی کارگزاری می‌توانید شخصا و بدون واسطه خرید و فروش کنید. برای خرید این نوع از صندوق‌ها می‌بایست کد بورسی دریافت کنید. در صورتیکه هنوز نمی‌دانید مراحل دریافت کد بورسی چگونه است می‌توانید مقاله «چگونه وارد بورس شویم؟» را مطالعه کنید.
هنوز کد بورسی دریافت نکرده‌اید؟
6- هزینه‌های قابل پرداخت؛ مورد مهم و قابل توجه در مقایسه صندوق و سبدگران
هزینه‌ها و کارمزدهای سبدگردانی اختصاصی با صندوقهای سرمایه‌گذاری متفاوت است. در برخی مواقع نیز کارمزد صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله و غیرقابل معامله نیز با یکدیگر تفاوت دارند. کارمزد سبدگردانی از دو جزء کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تشکیل‌شده است که در مقاله «کارمزد سبدگردانی در بورس چقدر است؟» به طور مفصل توضیح داد‌‌ه شد. کارمزد صندوق‌ها نیز شامل کارمزد صدور و ابطال و کارمزدهای داخلی و نظارتی و غیره تشکیل شد‌ه است که در امیدنامه صندوق‌ها ذکر شده‌اند و توسط سازمان بورس اوراق بهادار ابلاغ می‌شود.
در این لینک می‌توانید خلاصه‌ای از کارمزد صندوق‌ها با در نظر گرفتـن موراد تعیین‌کننده آنها در سرمایه‌گذاری کاریزما را مشاهده کنید.
سخن پایانی درباره تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری
سبدگردانی و صندوقهای سرمایه‌گذاری دو روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که سرمایه‌گذاران بسیاری براساس ترجیحات شخصی خود و هدف از سرمایه‌گذاری با توجه به میزان ریسک‌پذیری خود بین آنها دست به انتخاب میزنند. به طور دقیق نمی‌توان گفت کدام یک از این دو گزینه برای سرمایه‌گذاران بهتر است. هر شخص متناسب با خود و در هر برهه از زمان انتخاب بهتری خواهد داشت که خود تصمیم گیرنده است. با این حال، در مقاله فوق به طور کامل تفاوت سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری را ذکر کردیم تا کار شما را راحت‌تر کنیم.
بهتر است سرمایه‌گذاران از شرکت‌های سبدگردانی قابل اعتماد در خصوص انتخاب گزینه مناسب خود راهنمایی بگیرند. در این راستا مطالعه مطلب «بهترین شرکت سبدگردانی چه ویژگی‌هایی دارد؟» به شما کمک خواهد کرد.
