سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم دو نوع متفاوت از روشهای سرمایه‌گذاری است که برحسب میزان مشارکت سرمایه‌گذار در انجام معاملات​ انتخاب می‌شود.

در این مطلب از کاریزما به تشریح هریک از روش‌های سرمایه گذاری مستقیم و غیرمتقسیم پرداختـه و مزایا و معایب آنها را ذکر می‌کنیم.

تفاوت سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم

وجود ابزارها و نهادهای مالی متنوع و جدید باعث شد‌ه که سرمایه‌گذاری در بورس به روش‌های مختلفی صورت پذیرد و هر شخص متناسب با میزان آشنایی خود با بورس، سطح دانش مالی، میزان ریسک‌پذیری، مقدار زمانی که می‌تواند به بررسی و تحلیل اختصاص دهد و همچنین مهارت‌هایش در سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام، گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کند.

برای اینکه با تفاوت های سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم آشنا شوید؛ ابتدا به تعریف هریک از این روش‌ها پرداختـه و سپس مزایا و معایب آنها را ذکر خواهیم کرد. در آخر به مقایسه سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خواهیم پرداخت.

سرمایه گذاری مستقیم چیست؟

برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس، شخص خود به طور مستقیم و بدون واسطه به خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار می‌پردازد. در روش مستقیم سرمایه گذاری در بورس، سرمایه‌گذار باید تا حدودی با بازار سهام آشنایی داشتـه باشد و با درنظر گرفتـن ریسک و نوسانات حاکم بر بازار سهام شروع به سرمایه گذاری در بورس کند. بعلاوه اینکه باید مهارت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری فرا گیرد و بطور مداوم اطلاعات خود را به روز کند.

در روش سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس باید زمان کافی داشتـه باشید تا بتوانید بازار را رصد و موقعیت سهام خود را بررسی کنید. برای سرمایه گذاری در بورس به روش مستقیم می‌توانید بصورت آنلاین از طریق کد بورسی و یا با مراجعه حضوری به کارگزاری ها سهام مختلف را معامله و در بورس سرمایه‌گذاری کنید.

مایل به دریافت کد بورسی هستید؟

بنابراین در سرمایه گذاری مستقیم، توجه به نکات زیر الزامی است:

1. نیاز به روحیه ریسک‌پذیر دارد.
2. فرصت و زمان کافی برای رصد بازار و معاملات نیاز دارد.
3. سرمایه‌گذار شخصا وارد معاملات بورس و خرید و فروش سهام می‌شود.
4. نیازمند آگاهی، دانش و تجربه کافی در مورد بازار، صنایع و اقتصاد کشور است.
5. معامله‌گر می‌تواند با استفاده از روش‌هایی نظیر تلفنی، آنلاین و حضوری، خود اقدام به خرید و فروش سهام و تشکیل پرتفوی کند.

مزایای سرمایه گذاری مستقیم

سرمایه گذاری مستقیم در بورس مزایای قابل توجهی از قبیل زیر را دربر دارد:

• امکان کسب بازدهی بیشتر: همانطور که می‌دانید بورس یکی از پرریسک‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری است. هرچه ریسک در یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، انتظار کسب بازدهی نیز بیشتر است. البته این انتظار همواره به واقعیت بدل نخواهد شد و جنبه منفی ریسک باعث می‌شود که ضرر نیز در سرمایه‌گذاری وجود داشتـه باشد. بنابراین در کنار سود باید به ضرر آن نیز توجه کنید.
• کسب تجربه و یادگیری سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری به صورت مستقیم باعث می‌شود که اطلاعات حوزه مالی و سرمایه‌گذاری شخص بیشتر شود و به مرور در معامله‌گری و سرمایه‌گذاری بهتر عمل کند. البته این امر نیاز به صرف زمان و هزینه مالی زیادی جهت یادگیری و تحلیل دارد. بنابراین، اگر این شرایط را ندارید و نمی‌توانید زمان کافی را برای یادگیری و سرمایه‌گذاری صرف کنید پیشنهاد می‌کنیم ریسک نکنید و روش غیرمستقیم را برای سرمایه‌گذاری را انتخاب کنید.
• تغییر سهام: سرمایه‌گذاران در این روش امکان تغییر سهام موجود در پرتفوی خود را دارند و می‌توانند در ساعات معاملات، خود مستقیما سهام را خرید و فروش کنند.

معایب سرمایه گذاری مستقیم

هرچند که سرمایه گذاری به صورت مستقیم برای سرمایه‌گذاران تازه وارد بسیار جذاب به نظر می‌رسد، اما این روش معایبی دارد که لازم است به آن‌ها توجه کنید:

• افزایش احتمال ضرر و زیان بیشتر: اگر شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار تازه وارد یا کم‌تجربه قصد سرمایه‌گذاری به طور مستقیم در بورس را دارید بهتر است بدانید که این روش سرمایه‌گذاری با ریسک زیادی همراه است. همانطور که امکان کسب بازدهی مثبت و جذاب در بورس وجود دارد، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری به طور مستقیم می‌تواند زیان هنگفتی را به سرمایه اشخاص وارد کند.
• کاهش امکان نقدشوندگی: بورس بازاری است که سرمایه‌گذاران به صورت لحظه‌ای آن را رصد می‌کنند. چرا که هر رویداد سیاسی-اقتصادی می‌تواند روند آن را تغییر دهد. بنابراین، در صورتیکه فرصت کافی برای زیر نظر داشتـن این بازار را ندارید، این احتمال وجود دارد که در صف فروش بمانید و سهامتان نقد نشود.
• ریسک بیشتر: با سرمایه‌گذاری به صورت مستقیم و شخصی احتمال انتخاب سهام‌های پرریسک بسیار زیاد است. به طور خلاصه، هرچند سرمایه گذاری مستقیم برای سرمایه‌گذاران معمول‌ترین گزینه به نظر می‌رسد، اما ریسک موجود در این روش باعث می‌شود تا بسیاری از افراد به سوی سرمایه گذاری غیرمستقیم کشید‌ه شوند.

سرمایه گذاری غیر مستقیم چیست؟

روش غیرمستقیم بهترین راه سرمایه‌گذاری در بورس برای افرادی است که زمان و یا اطلاعات کافی برای انجام معاملات بورسی ندارند. در روش غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس، یک تیم حرفه‌ای مدیریت سهام افراد را به عهده می‌گیرند که نسبت به وضعیت بازار آگاهی دارند و لحظه‌ای از رفتار بازار غافل نمی‌شوند. سرمایه‌گذاری در بورس به روش غیرمستقیم با ریسک کمتری نسبت به روش مستقیم همراه است و برای همه افراد بویژه افرادی که بتازگی وارد بورس شده‌اند بسیار مناسب است. سرمایه گذاری غیر مستقیم از طریق یک شرکت سبدگردان انجام می‌شود.

بنابراین سرمایه گذاری غیرمستقیم:

1. مناسب برای سرمایه گذاران غیر حرفه‌ای است.
2. مناسب برای سرمایه گذاران حرفه‌ای که قصد مدیریت ریسک پرتفوی خود را دارند.
3. مناسب کسانی‌ است که فرصت رصد بازار و معاملات را ندارند.
4. مناسب افراد مختلف با سطح ریسک‌پذیری مختلف است.
5. سرمایه گذاری غیرمستقیم ازطریق ابزارهای مالی در بازار بورس مانند «صندوق سرمایه گذاری‌ مشترک» و «صندوق‌های قابل معامله» (ETF) و «سبدهای اختصاصی» صورت می‌گیرد.

مزایای سرمایه گذاری غیرمستقیم

در روش سرمایه گذاری غیر مستقیم، سرمایه‌گذاران با مزایایی از قبیل زیر روبه‌رور خواهند بود:

• کسب بازدهی مناسب از بورس: این نوع از سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بورس و کسب بازدهی هستند اما به هردلیل فرصت و زمان بررسی و تحلیل بازار و شرایط کلی بورس را ندارند یا به دلیل نداشتـن تجربه کافی ترجیح می‌دهند تحلیل‌گران حرفه‌ای ریسک پرتفوی خود را مدیریت کنند.
• مدیریت ریسک: وجود تیم حرفه‌ای در مدیریت دارایی‌های سرمایه‌گذاران در روش غیرمستقیم باعث می‌شود تا ریسک سرمایه گذاری به میزان زیادی کاهش یابد و به حداقل ممکن برسد.
• سرمایه‌گذاری با مبالغ کم: ابزارهای مالی که در دستـه سرمایه گذاری غیرمستقیم قرار می‌گیرند امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم را فراهم می‌کنند که در ادامه به توضیح هر کدام خواهیم پرداخت.

معایب سرمایه گذاری غیرمستقیم

سرمایه گذاری غیرمستقیم نیز در کنار مزایای چشمگیر خود از معایبی هم برخوردار است که شامل:

• نداشتـن حق رای در مجامع: در این روش سرمایه گذاری برخلاف روش مستقیم، سرمایه‌گذاران عموما نمی‌توانند در مجامع شرکت کنند و رای خود را به ثبت برسانند.
• عدم امکان تغییر در پرتفوی سرمایه‌گذاری مطابق با سلیقه شخصی: در این روش، سرمایه‌گذار نمی‌تواند مطابق با سلیقه خود پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری را تغییر دهد. چراکه این پرتفوی توسط مدیران صندوق مدیریت می‌شود که از میان تحلیلگران حرفه‌ای بازار سرمایه انتخاب می‌شوند و همگی مدارک حرفه‌ای سازمان بورس و اوراق بهادار را دارند.
• هزینه مدیریت پرتفوی: برای مدیریت پرتفوی سرمایه‌گذاری هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیمی وجود دارند که به طور مشخص اعلام می‌شوند. با این حال، هزینه مدیریت پرتفوی بسیار کمتر از ریسک و هزینه‌ای است که در سرمایه‌گذاری مستقیم به دارایی‌های سرمایه‌گذاران وارد می‌شود.

ابزارهای سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس

در سرمایه گذاری غیرمستقیم دو ابزار کلی وجود دارند که شامل:

•    صندوق سرمایه گذاری‌ ( اوراق، سهام، طلا و …)
•    سبدگردانی اختصاصی

در ادامه، هریک از این ابزارها را به تفصیل شرح می‌دهیم.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

پیشتر راجع به صندوق‌های سرمایه گذاری و مزایا و معایب آن در مقاله «صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟» آشنا شده‌ایم. همانطور که می‌دانیم، صندوق سرمایه‌گذاری از ترکیب تعدادی سهام، اوراق مشارکت و یا اوراق بهادار و با پول افراد مختلف تهیه شد‌ه و همگی در سود و زیان آن سهیم هستند.

انواع صندوق‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. تنوع در صندوق‌های سرمایه‌گذاری باعث شد‌ه که افراد با درجه‌های مختلف ریسک‌پذیری بتوانند در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

برخی افراد تمایل دارند تا سود ماهانه‌ و ثابتی دریافت کنند و ریسک پرتفوی سرمایه‌گذاری آن‌ها حداقل ممکن باشد. صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت مناسب این دسته از سرمایه گذاران است. در مقاله «صندوق درآمد ثابت چیست؟» به طور مفصل از این صندوق‌ها گفتیم.

در مقابل، برخی انتظار دارند پرتفوی سرمایه‌گذاری آن‌ها به‌گونه‌ای انتخاب شود که از بازدهی بورس برخوردار شوند و توان پذیرش ریسک بیشتری نیز دارند. صندوق‌های سهامی نوعی دیگری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که این افراد می‌توانند با خرید آن‌ها از رشد بازار بهره‌مند شوند. در مقاله «صندوق سرمایه‌گذاری سهامی چیست؟» این نوع از صندوق‌ها را به طور مفصل توضیح دادیم.

نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که در میانه این طیف قرار دارند ترکیبی از صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی است. این نوع از صندوق‌ها، صندوق‌های مختلط بود‌ه و با نسبت 40 به 60 ترکیب سهام و اوراق درآمد ثابت را در پرتفوی خود دارند. این صندوق‌ها و صندوق‌های سهامی ریسک به‌مراتب بیشتری نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت دارند. چراکه درصد بیشتری از دارایی‌هایشان را سهام تشکیل می‌دهند. بنابراین احتمال کاهش بازدهی نیز در آن وجود دارد.

به‌منظور جلوگیری از کاهش اصل سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدیدی به بازار عرضه شد تحت عنوان صندوق تضمین اصل سرمایه که در شرایط مثبت بازار بازدهی مثبت متناسب با آن را دارد اما در شرایط منفی از اصل سرمایه آن‌ها کاستـه نخواهد شد هرچند بازدهی کل صندوق منفی باشد. این صندوق دو نوع واحد سرمایه‌گذاری دارد که پیش از سرمایه‌گذاری بهتر است اطلاعات کاملی از آن‌ها داشتـه باشد. جهت مطالعه بیشتر در خصوص این صندوق می‌توانید به مقاله «صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما» مراجعه کنید.

سبدگردانی اختصاصی

سبدهای اختصاصی شرکت‌های سبدگردان یکی دیگر از انواع روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس هستند. سبد اختصاصی به سبدی از سهام گفتـه می‌شود که در آن دارایی افراد به صورت اختصاصی توسط متخصصین بورسی مورد بررسی قرار می‌گیرد و بهترین زمان برای معامله هر سهم (اعم از خرید و یا فروش) تشخیص داد‌ه می‌شود.

در روش غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس ازطریق سرمایه‌گذاری در سبد اختصاصی، به میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار توجه می‌شود و سهام مختلف به اسم خود شخص خریداری می‌شود و فرد از سود آن بهره‌مند می‌شود و سبدگردان فقط هدایت دارایی فرد سهامدار را به عهده دارد.

با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردان، ریسک بازار بورس را به حداقل می‌رسانید و اینکه می‌توانید بدون تلف کرد‌ن وقت، سرمایه خود را افزایش دهید. شرکت سبدگردان کاریزما یکی از مطمئن‌ترین و کارآمدترین شرکت‌های سبد گردان است که با مدیریت حرفه‌ای توانستـه اعتماد سرمایه‌گذاران بسیاری را بسوی خود جلب کند.

برای آشنایی بیشتر با شرکت سبدگردان کاریزما اینجا کلیک کنید.

سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟

اگر برای ورود به بورس بین انتخاب این دو روش مردد هستید می‌توانید مزایا و معایب سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم را بررسی کنید و بعد تصمیم بگیرید. اگر بخواهیم این دو روش سرمایه‌گذاری را با هم مقایسه کنیم به نتایج زیر خواهیم رسید:

• در سرمایه گذاری غیر مستقیم شما از راهنمایی و مشاوره افراد متخصص برخوردار هستید.
• با افتتاح یک سبد اختصاصی شما می توانید متناسب با سرمایه و ریسک‌پذیری خود سبد خود را انتخاب کنید. در سبدگردان‌ها انواع سبدها برای سلیقه‌های مختلف طراحی شد‌ه است.
• در سبدگردانی شما مالکیت مستقیم دارایی‌های خود را به عهده دارید و فقط مدیریت آن را به افراد متخصص می‌سپارید.
• مورد دیگر میزان سرمایه لازم برای سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در بورس است. در سرمایه گذاری مستقیم شما برای خرید و فروش در بازار سرمایه نیاز به حداقل ۵۰۰ هزار تومان پول دارید. اما در روش غیر مستقیم از طریق سرمایه‌گذاری در صندوقهای مشترک هر واحد از صندوق‌ها ۱۰۰ هزارتومان و در سرمایه گذاری غیر مستقیم سبد اختصاصی مبالغ سرمایه گذاری باید بسیار بزرگ باشد. بنابراین، با توجه به پولی که دارید تصمیم بگیرید که کدام روش برای شما بهتر است.
• اگر بخواهیم میزان ریسک سرمایه گذاری دو روش مستقیم و غیر مستقیم را مقایسه کنیم می‌توانیم بگوییم شما با انتخاب سبد کم ریسک یک سبدگردان و سرمایه‌گذاری در آن می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را به مقدار قابل توجهی کاهش دهید.
• مورد بعدی کارمزدی است که در سرمایه گذاری غیرمستقیم باید پرداخت کنید. سبدگردان‌ها تنها در صورتی از شما مبلغی به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند که سود شما از سود بانکی بیشتر باشد.

سوالات متداول