مفاهیم پر کاربرد در بورس
مفاهیم پر کاربرد در بورس
آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات بورسی یکی از ضرورت‌های بسیار مهمی است که سرمایه‌گذار حداقل باید قبل از ورود به هر بازاری جهت سرمایهگذاری بداند. در بازار سرمایه هم اصطلاحات مختلفی وجود دارد که آشنایی با این مفاهیم کمک بزرگی در راستای سرمایهگذاری و انتخاب درست می‌کند.
این بخش از مجله کاریزما را به اصطلاحات مهم بورسی اختصاص دادیم تا با مفاهیم پایه بورس و بازار سرمایه کاملا آشنا شوید.
اصطلاحات رایج بورسی
مهم‌ترین اصطلاحاتی که در بورس و بازار سرمایه با آن سروکار خواهید داشت، مواردی است که در ذیل به شرح آنها می‌پردازیم:
شاخص کل
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناختـه می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.
به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر، تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.
برای دیدن شاخص کل می‌توان به صفحه TSETMC مراجعه کرد.
پرتفوی
پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچید‌ه است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفتـه می‌شود. به‌بیان دیگر، پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرد‌ه است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایهگذاری است. بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
عرضه اولیه
عرضه اولیه به زمانی گفتـه می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.
نماد شرکت‌های بورسی
نماد، کد شرکت‌هایی است که برای سهولت شناسایی آنها و دسته‌بندی‌شان در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد. حرف اول گروه صنعتی + بخشی از نام شرکت
هدف
Target به معنای هدف است. بطور مثال، شما سهامی را در قیمت 300 تومان میخرید و پیش‌بینی می‌کنید که به قیمت 400 تومان خواهد رسید. این 400 تومان می‌شود هدف قیمتی یا تارگت شما.
صف خريد و صف فروش
وقتي حجم تقاضا برای يک سهم در بورس، از حجم عرضه آن سهم بيشتر باشد، براي آن سهم صف خريد تشکيل می‌شود. تشکيل صف خريد برای يک سهم نشان‌دهنده استقبال سرمايه‌گذاران به آن سهم است. در نقطه مقابل، وقتی حجم عرضـه يک سهم در بورس، بيشتر از حجم تقاضا برای آن سهم باشد، براي سهم مذکور صف فروش شکل می‌گيرد. تشکيل صف فروش برای يک سهم، می‌تواند حاکی از بی رغبتی سرمايه‌گذاران به آن سهـم است.
دامنه نوسان
منظور از دامنه نوسان، حداکثر افزايش يا کاهشی است که قيمت سهام شرکت، در يک روز می‌تواند داشتـه باشد.
حجم مبنا
حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهمی است که باید در یک روز معاملاتی روی یک قیمت دادوستد شود تا قیمت پایانی به قیمت معامله شد‌ه برسد. در صورتی که تعداد سهام معامله‌شده در طول روز کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. ميزان حجم مبنا هم‌اكنون برابر با هشت ده هزارم تعداد سهام شركت است.
حد سود
حد سود عبارت است از مقدار معینی از سود که در ابتدای ورود به آن سهام در نظر گرفتـه می‌شود. سهامدار وقتی سهامی را می‌خرد، برای خود زمان و قیمتی را در نظر می‌گیرد تا وقتی آن سود کسب شد سهام را فروختـه و آن را ترک کند، مقدار تخمینی حد سود گفتـه می‌شود.
حد ضرر
زمانیکه سهامدار اقدام به خرید سهمی می‌کند، تا سقف معینی برای ضرر داد‌ن و همراهی با آن سهم در نظر می‌گیرد. یعنی جایی که وقتی به آن رسید و سهم همچنان در ضرر بود باید اقدام به فروش نماید. در واقع، هدف داشتـن حد ضرر، جلوگیری از ضررهای بیشتر در آینده است.
مطلب پیشنهادی: حد سود و حد ضرر چیست؟
حمایت
حمایت محدوده‌ای از قیمت سهام را دربر می‌گیرد که مانع از ریزش منفی سهم و ادامه سقوط قیمت سهم می‌شود. در سطوحی که حمایت اتفاق می‌افتد تقاضا افزایش و عرضه سهم ها کاهش می‌یابد.
مقاومت
مقاومت در برگیرنده محدوده‌ای از قیمت یک سهام است که به دلایل مختلفی مانع از افزایش و رشد قیمت می‌شوند. در سطوح مقاومت معمولا شاهد پیشی گرفتـن عرضه بر تقاضا هستیم و مقاومت مانع و سدی برای پیشرفت قیمت یک سهم است.
ارزش خالص دارایی NAV
مفهوم ارزش خالص دارایی در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و… پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است. اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایهگذاری، صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETFها و سبدهای اختصاصی به‌کار می‌رود.
سهام شناور آزاد
سهام شناور آزاد بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماد‌ه عرضه و فروش آن سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار می‌رود، در آینده نزدیک، قابل معامله باشد. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران بررسی‌شده و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه‌مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشتـه و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند.
بازار گاوی و بازار خرسی
در بازار گاوی عرضه و فروش سهام به ندرت انجام می‌شود؛ می‌توان به عبارتی آن را اینگونه تفسیر کرد که تقاضا برای خرید بسیار زیاد است. خریداران در این حالت از بازار، بسیار امیدوار در جهت رشد بازار اقدام به خرید سهام می‌کنند و فروشندگام معمولا ترجیح می‌دهند سهام خود را برای فروش ارائه نکنند. دوره‌ای از بازار که قیمتها صعودی و خوشبینی سهامداران منجر به روندی افزایشی در بازار است. در بازار گاوی معمولا گشایش‌ها و رونق اقتصادی مشاهده می‌شود، در حالیکه در بازار خرسی وضعیتی عکس این دوران را شامل می‌شود. در بازار خرسی معمولا عمده سهام داران دارای ترس و بدبینی نسبت به وضعیت فعلی و آینده بازار هستند.
به دنبال این احساسات قیمتها کاهش یافتـه و این وضعیت منفی بازار موجب فروش سهام‌ها و کم بود‌ن انرژی خرید برای سایر سرمایه‌گذاران می‌گردد. اکثرا وضعیت خرسی بازار را با اصلاح قیمت اشتباه می‌گیرند. در وضعیتی که بازار اصلاح قیمت دارد معمولا روند بلند مدت نیست و سهامداران در نقاط مناسب قیمتی به سهم‌ها ورود می‌کنند در حالیکه در بازار خرسی نقطه ورود معمولا برای مدت‌های طولانی پیدا نمی‌شود.
خلاصه‌ای از اصطلاحات بورسی پرکاربرد
هر آنچه که در این مطلب خواندید، چکیده‌ای از مفاهیم پر کاربرد در بورس بود که در آن سعی داشتیم به طور مختصر و مفید اصطلاحات مهم بورسی را برای شما تعریف کنیم. برای کسب اطلاعات جامع در زمینه هر یک از اصطلاحات بورسی می‌توانید به مقاله مربوط به آن موضوع مراجعه کنید.
