محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری کار چندان سخت و پیچیده‌ای نیست. کافی‌ست تا آخر این مقاله از کاریزما همراه ما باشید تا با نحوه محاسبه سود ماهانه صندوق های سرمایه گذاری آشنا شوید.

سود صندوق های سرمایه گذاری چگونه محاسبه می‌شود؟

صندوق سرمایه‌گذاری در حقیقت شرکتی است با یک کادر متخصص که سرمایه را از مردم جمع و در ترکیبی از سهام، سپرده بانکی و اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کند. بستـه به ترکیب دارایی‌های هر صندوق، سود و البته ریسک آن نیز متفاوت است.

همان طور که می‌دانید، ریسک و سود مهمترین فاکتورهای تصمیم‌گیری در هنگام سرمایه‌گذاری هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، سود بالاتر و البته ریسک بالاتری هم دارند. در مقابل، صندوق‌های درآمد ثابت سود کمتر و ریسک کمتری دارند. صندوق‌های مختلط هم از نظر ریسک و سود، در بین دو گزینه قبلی قرار می‌گیرند.

جدای از مفاهیمی مانند ارکان صندوق و دیگر عبارات ویژه صندوق‌های سرمایه گذاری، دو اصطلاح که در صندوق‌‎های سرمایه گذاری بسیار کاربرد دارد، کلمات صدور و ابطال هستند. این دو کلمه از اصطلاحاتی هستند که در تمام طول مدت سرمایه‌گذاری در هر نوع صندوقی با آن‌ها سر و کار داریم.

مقاله پیشنهادی: سود صندوق های سرمایه گذاری چقدر است؟

برای اینکه با دانش جامع‌تری بتوانید به محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری بپردازید، در ابتدا به بررسی مفهوم صدور و ابطال در صندوق‌های سرمایه گذاری می‌پردازیم:

صدور و ابطال چیست؟

زمانیکه فرد سرمایه‌گذار اقدام به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌کند، در واقع دارد اقدام به خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق مورد نظرش می‌کند.

عمل خرید واحدهای سرمایه گذاری در یک صندوق سرمایه گذاری را صدور می‌نامند. زمانیکه شخص سرمایه‌گذار برای به دست آورد‌ن پول، واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به فروش می‌رساند، در واقع اقدام به ابطال واحدهای سرمایه گذاری خود می‌کند.

ارزش خالص دارایی یا NAV صدور چیست؟

یک شخص سرمایه‌گذار برای خرید واحدهای سرمایه‌گذاری جدید از یک صندوق باید طبق آخرین NAV صدور، پول پرداخت کند. NAV صدور اندکی بالاتر از ارزش خالص هر واحد (NAV) است. علت این تفاوت هم آن است که مدیر صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید هزینه‌ای بابت کارمزد معاملات پرداخت کند که این هزینه از سرمایه‌گذاران جدید اخذ می‌شود.

برای خرید واحدهای سرمایه گذاری، ما موظف هستیم هزینه‌های حساب‌شده در NAV صدور را خودمان به عنوان سرمایه‌گذار متقاضی واحدهای جدید پرداخت کنیم.

ارزش خالص دارایی یا NAV ابطال چیست؟

NAV ابطال نیز با محاسباتی همراه است و در صورتی‌که مدیر صندوق اقدام به تعدیل قیمت‌های سهامی که جز دارایی‌های صندوق است نکند، قیمت آن به میزان ارزش خالص دارایی هر واحد سرمایه‌گذاری خواهد بود. NAV ابطال عبارت است از خالص ارزش دارایی هر واحد صندوق که کسورات قانونی ازجمله هزینه های مربوط به معاملات از آن کسر شد‌ه است.

در واقع می‌توان گفت که NAV یا همان ارزش خالص دارایی، هزینه‌های ناشی از معاملات و کارمزد و بدهی‌های صندوق را از دارایی صندوق کم می‌کند و سپس ارزش خالص را در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهد.

نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری

بازده به سودی اشاره دارد که از سرمایه‌گذاری نصیب افراد می‌شود. در هنگام سنجش عملکرد هر نوع سرمایه‌گذاری، افراد معمولا از نرخ بازده استفاده می‌کنند که به صورت درصدی بیان می‌شود. این نرخ از تقسیم سود سرمایه‌گذاری بر سرمایه اولیه ضرب در ۱۰۰ به دست می‌آید. به طور مثال، اگر شما دو میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرد‌ه باشید و پس از مدتی ۲۰۰ هزارتومان سود به دست آورید، بازده ۱۰ درصدی نصیب‌تان شد‌ه است.

برای محاسبه بازده و سود صندوق های سرمایه گذاری نیز از همین فرمول استفاده می‌شود. محاسبه بازده صندوق‌ها به صورت دوره‌ای انجام می‌شود و قیمت ابطال یا فروش واحدها در فرمول به کار می‌رود.

برای مثال، تصور کنید تعدادی واحد صندوق را با قیمت ابطال ۲۰۰ هزارتومان خریداری کرده‌اید. پس از یک ماه، قیمت ابطال هر واحد به ۲۲۰ هزار تومان رسید‌ه است. یعنی در این مدت، ۲۰ هزارتومان افزایش قیمت داشتـه است. بنابراین طبق فرمول بالا، بازدهی یک ماهه این سرمایه‌گذاری ۱۰ درصد بود‌ه است.  همین محاسبات را می‌توان برای بازدهی، هفتگی، چند ماهه یا سالانه نیز انجام داد.  

در مورد صندوق‌هایی که پرداخت سود نقدی دوره‌ای دارند، باید رقم سود نقدی را نیز در فرمول در نظر گرفت. تصور کنید ۲۰۰ واحد از یک صندوق را خریداری کرده‌اید و در سررسید یک ماهه، به هر واحد ۲۰ هزار تومان سود نقدی تعلق می‌گیرد. قیمت ابطال هر واحد در زمان خرید ۱۰۰ هزار تومان بود‌ه است و پس از یک ماه به ۱۱۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد‌ه است. در این حالت، شما هم از افزایش قیمت واحد سود برده‌اید و هم سود نقدی دریافت کرده‌اید. محاسبه بازدهی در این شرایط، به شکل زیر انجام می‌گیرد:

۲۰۰×{(۱۱۰۰۰۰-۱۰۰۰۰۰)+۲۰۰۰۰}=۶۰۰۰۰۰

با این حساب، شما در دوره یک ماهه، ششصد هزار تومان بازده نقدی داشته‌اید.

روش پرداخت سود در صندوق‌های مختلف

سود صندوق های سرمایه گذاری از دو طریق در اختیار مردم قرار می‌گیرد:

1. پرداخت نقدی دوره‌ای
2. سود حاصل از افزایش قیمت واحدها صندوق

صندوق‌های مختلف طبق آن چه در امیدنامه ذکر شد‌ه است، به سرمایه‌گذاران سود می‌دهند. اگر روش پرداخت نقدی باشد، دوره‌های پرداخت نیز مشخص هستند. معمولا دوره‌ها یک، سه یا شش ماهه در نظر گرفتـه می‌شوند. در این شرایط، مدیر موظف است طی دو روز کاری پس از پایان هر دوره سود را به حساب سهام‌داران واریز کند.

پرداخت نقدی بیشتر در صندوق‌های درآمد ثابت دید‌ه می‌شود. این صندوق‌ها برای افرادی که ریسک‌پذیری پایینی دارند مناسب هستند و پرداخت سود دوره‌ای برای این گونه افراد، جذابیت بسیاری دارد. از این جهت، صندوق‌های درامد ثابت به سپرده‌های بانکی شباهت دارند. پس از پرداخت سود نقدی، ارزش واحدهای صندوق به قیمت مبنا برمی‌گردد. البته همه صندوق‌های درامد ثابت سود نقدی پرداخت نمی‌کنند.

سود صندوقهای سرمایه‌گذاری در سهام معمولا به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود. در میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام که فعلا در بازار فعال هستند، تنها دو مورد تقسیم سود ماهانه دارند. اساسا قیمت سهام نوسانی است و نمی‌توان در مورد آن رقم سود مشخصی را تضمین کرد. سود سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها معمولا از طریق افزایش قیمت واحدها به دست می‌آید.

گزارش بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری

مدیر هر صندوق موظف است بازده را در طول دوره‌های زمانی مختلف محاسبه و روی وب سایت منتشر کند. به این ترتیب، تمامی سرمایه‌گذاران به صورت شفاف به اطلاعات عملکرد صندوق دسترسی خواهند داشت. این داده‌ها باید حداکثر تا ساعت ۱۴ روز کاری بعد از اتمام دوره منتشر شد‌ه باشد.

در گزارش بازدهی هر صندوق موارد زیر را مشاهده خواهید کرد:

1. بازدهی سالانه صندوق از ابتدای تاسیس تا پایان آخرین سال به تفکیک هر سال
2. بازدهی سالانه صندوق از ابتدای تاسیس تا پایان آخرین سال مالی به تفکیک هر سال
3. بازدهی روزانه صندوق از ابتدای تاسیس به صورت ساده و سالانه‌شده
4. بازدهی صندوق در یک هفته، یک ماه، سه ماه و یک سال گذشته
5. نمودار بازدهی صندوق در هر هفته

در این گزارش‌ها، سال مالی و سال شمسی از هم جدا در نظر گرفتـه شده‌اند. موعد سال مالی هر صندوق در تاریخ تاسیس آن صندوق سر می‌رسد اما منظور از سال شمسی، سال تقویمی است.

معمولا در پنل کاربری سرمایه‌گذاران هر صندوق، امکان محاسبه بازده به صورت شخصی نیز وجود دارد. یعنی هر کاربر می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری خود را با توجه به تعداد روزهایی که از زمان خرید گذشته محاسبه کند.

علاوه‌بر گزارش‌هایی که در وب سایت هر صندوق منتشر می‌شود، سرمایه‌گذاران به گزارش‌های کلی نیز دسترسی خواهند داشت. مثلا وب سایت fipiran.com اطلاعات کاملی از همه صندوق‌ها ارائه می‌دهد و امکان مقایسه بین صندوق‌ها را فراهم می‌کند. در این وب سایت، نوع صندوق‌ها تفکیک شد‌ه و بازدهی دوره‌ای هر یک اعلام شد‌ه است. این فهرست را می‌توان بر اساس بازدهی کم یا زیاد مرتب و با مقایسه همه موارد، بهترین گزینه را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد.

چکیده مطالب مربوط به محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری

بازدهی و سود مهمترین فاکتوری است که در هرگونه فعالیت اقتصادی در نظر گرفتـه می‌شود. در زمان انتخاب صندوق سرمایه‌گذاری نیز نوع عملکرد و بازدهی مهمترین معیار تصمیم‌گیری است. به همین دلیل، دانستـن نحوه محاسبه سود ماهانه صندوق های سرمایه گذاری اهمیت بسیاری دارد. در وب سایت مربوط به هر صندوق گزارش عملکرد دوره‌ای را می‌توان مشاهده کرد. وب سایت فیپیران نیز اطلاعات تمامی صندوق‌ها را به نمایش می‌گذارد و امکان مقایسه عملکرد و میزان سوددهی صندوق‌ها را برای کاربران فراهم می‌کند.